Në Mbretërinë e Bashkuar, lindi foshnja e parë e krijuar me ADN-në e tre personave. Ajo erdhi në jetë pas një procedure riprodhuese të asistuar, e cila synon të parandalojë fëmijët të trashëgojnë sëmundje të pashërueshme.
Teknika, e njohur si ‘dhurimi mitokondrial’ (MDT), përdor indet nga vezët e dhuruesve femra të shëndetshme për të krijuar embrione IVF që janë pa mutacione të dëmshme që nënat e tyre mbartin dhe ka të ngjarë t’u kalojnë fëmijëve të tyre.
Për shkak se embrionet kombinojnë spermën dhe vezën nga prindërit biologjikë me struktura të vogla të ngjashme me “bateri” të quajtura mitokondri nga veza e dhuruesit, foshnja që rezulton ka material gjenetik nga nëna dhe babai si zakonisht, plus një sasi të vogël ADN, rreth 37 gjene, nga dhuruesi.
Sipas gazetave britanike “Daily Mail” dhe “Guardian”,ky proces ka çuar në termin “bebe me tre prindër”, megjithëse më shumë se 99.8% e ADN-së së foshnjave vjen nga nëna dhe babai i tyre.
Hulumtimi mbi teknikën ‘MDT’, e cila njihet edhe si ‘terapi zëvendësuese mitokondriale (MRT)’, u krye në MB nga mjekët në Qendrën e Fertilitetit të Newcastle.
Studimi i tyre synonte të ndihmonte gratë me mitokondri të mutuara të kishin foshnje pa rrezikun e trashëgimit të çrregullimeve gjenetike.
Është fakt që njerëzit trashëgojnë të gjitha mitokondritë nga nëna e tyre, ndaj mutacionet e dëmshme në “bateritë” mund të prekin të gjithë fëmijët që ka një grua.
Çfarë procesi ndoqën shkencëtarët britanikë?
Procesi i ndjekur nga shkencëtarët e Newcastle përbëhet nga disa faza.
Së pari, sperma e babait përdoret për të fekonduar vezët nga nëna e sëmurë dhe një dhurues i shëndetshëm.
Materiali gjenetik bërthamor nga veza e dhuruesit hiqet më pas dhe zëvendësohet me atë nga veza e fekonduar e çiftit.
Veza që rezulton ka një grup të plotë kromozomesh nga të dy prindërit, por mbart mitokondritë e shëndetshme të dhuruesit në vend të atyre me defekte të nënës. Kjo më pas implantohet në mitër.
Megjithatë, kjo procedurë mbart rreziqe, siç paralajmërojnë ekspertët.
Hulumtimet e fundit kanë treguar se, në disa raste, numri i vogël i mitokondrive anormale që transferohen në mënyrë të pashmangshme nga veza e nënës në vezën e dhuruesit mund të shumohen, domethënë të kthejnë qelizat, kur foshnja është në mitër dhe të shkaktojë disa sëmundje në jetën e mëvonshme të fëmijës.
“Arsyeja pse qelizat e disa fëmijëve të lindur pas procedurave “MRT”, por jo të të tjerëve, janë të kundërta nuk është kuptuar ende plotësisht”argumentoi Dagan Wells, profesor i gjenetikës riprodhuese në Universitetin e Oksfordit, një nga studiuesit.
